බොහොම කාලෙකින් මේ පැත්තෙ ආවෙ. අලුතෙන් යමක් ලියන්න තරම් විවේකයක් මේ දවස් වල නැහැ. ඒ නිසා අදත් පරණ දිනපොත් පිටුවක පිහිට තමා.
අද 2011 ජූනි 15
අද මට හරිම කනගාටුදායක දවසක්. හේතුව, මම නොහිතා කරපු දෙයකින් මගේ ළඟින්ම ඉන්න කෙනෙකුගේ හිත තදින් රිදීම.
ඇයි එහෙම වුණේ කියලා තේරුම් ගන්න මම බොහොම උත්සාහ කළා. වුණේ මොකක්ද කියලා පැහැදිලි කරන්න මොන තරම් උත්සාහ කළත් මට ඒක කරගන්න බැරිව ගියා.
එයත් උත්සාහ කළා එයාගෙ හිත රිදුණෙ ඇයි කියල මට පැහැදිලි කරන්න. ගොඩක් වචන එහාට මෙහාට වුණා. අවසානෙදි මම තේරුම් ගත්තා කියල මම විශ්වාස කරනවා. ඒත් එයාට ඇතිවුණු හිත් වේදනාව සියයට සියයක් මට තේරුණා කියල හිතන්න අමාරුයි නෙ?
ඉතින් ඇයි එහෙම වෙන්නෙ?
අපට ඇත්තටම පුළුවන්ද තවත් කෙනෙකුගෙ හිතිවිලි පරම්පරාව පිරිසිඳ දකින්න?
පරචිත්ත විජානන ඥානය ලබපු කෙනෙකුට ඇර සාමාන්‍ය අයට එහෙම අන් අයගෙ සිත් කියවීම අමාරුයි.
අන් අයගෙ සිත් කියවීම පැත්තකින් තියමු. අපිට පුළුවන් ද අපේම හිත් කියවන්න? ඊළඟ මොහොතෙ මගේ හිතට මොන සිතිවිලි පහළ වෙයි ද කියන්න මට දැන් පුළුවන් ද? මට නම් හිතෙන්නෙ බැහැ කියලයි.
ඒ වෙනුවට කරන්න පුළුවන් එක දෙයයි. ඒ තමයි, තමන්ගෙ සිතිවිලි පරම්පරාව නිරීක්ෂණය කිරීම. ඒවා පහළ වෙන පහළ වෙන අන්දමට නිරීක්ෂණය කරන්න ඕන. ඒ සිතිවිලි මොනවාදැයි හඳුනා ගන්න ඕන. ලෝබ සිතිවිල්ලක්, ද්වේශ සිතිවිල්ලක්, මෝඩ සිතිවිල්ලක් හැටියට ඒවා හඳුනා ගන්න පුළුවන් වේවි ටික කලක් පුහුණු කළොත්. ලෝබ සිතිවිල්ලක් කිව්වම වරදවා වටහා ගන්න ඕන නැහැ. ආදරය, සෙනෙහස, ආශාව, තණ්හාව, රාගය, කැමැත්ත..මේ කොයිවත් ලෝබ සිතිවිලි තමා. එතකොට පිළිකුළ, වෛරය, තරහ, කළකිරීම, කේන්තිය, කෝපය, අප්පිරියාව, දුක, වේදනාව..මේ කොයිවත් ද්වේශ සිතිවිලි. වැරදි අවබෝධය, අවිද්‍යා සහගත බව, නියම දේ නියම ආකාරයෙන් නොදැකීම මෝඩකමයි. අපි අතින් වැඩියෙන්ම සිද්ධ වෙන්නෙත් ඒකමයි මට නම් හිතෙන විදියට.
ඉතින් මේ ලෝබ, ද්වේශ, මෝහ සිතිවිලි වලින් ඈත් වීමට කලින් ඒවා හඳුනා ගැනීම වැදගත් නෙ. තමා ඉන්නේ, වැරදි මග බව නොදන්නාටත්, හරි මග බව නොදන්නාටත් වඩා වැරදි මග බව දන්නාත්, හරි මග බව දන්නාත් වඩා ඥානවන්ත නිසා. හරි මග යන්න පටන් ගන්න කලින්, ඉන්නෙ වැරදි මගේ බව තේරුම් ගන්න එපැයි.
තමන්ගෙ හිතට එන හැම සිතිවිල්ලක් ම මෙහෙම හඳුනා ගන්න යනකොට, ඒවා නම් කරන්න යනකොට, යහපත් සිහිය ඇති වෙන්නෙ ඉබේමයි. හැම සිතිවිල්ලක්ම සිහිකල්පනාවෙන් කරන නිසා. හැම ක්‍රියාවකටම මුල් වෙන්නෙත් සිතිවිල්ලක් නෙ. සිහිය වැඩෙනකොට හිත සමාධි ගත කර ගන්න ලේසියි. මනා සිහියෙන් ඉන්නකොට දේවල් වැටහෙනවා වැඩියි. වැරදි අවබෝධයන් අඩු වෙනවා. අත් වැරදීම්, අතපසුවීම් අවම වෙනවා. පසුතැවිල්ලට ඉඩක් නැති වෙනවා මේ නිසා.
මොන තරම් සැහැල්ලුවක් ද..!
කොහොම හරි, අද සිද්ධ වුණු දෙයින් පැහැදිලි වුණේ තමන්ගෙ හිතට කොයි තරම් ළඟ කෙනෙකුට වුණත් තමන්ගෙ හිතිවිලි පරම්පරාව තේරෙන්නෙ නැහැ නේද, ඒ වගෙම තමන්ටත් ඒ කෙනාගෙ හිතිවිලි පරම්පරාව තේරෙන්නෙ නැහැ නේද කියන එක. කෙනෙක්, තවත් කෙනෙකුට කිසිම දාක අයිති නැහැ කියන්න මීට වඩා උදාහරණ ඕන නැහැ.
තමන්ට තමන් වත් අයිති නැතිකොට, අනිත් අය ගැන කවර කතා ද, නේද?
අද 2013 මාර්තු 10
අද මිතුරන් දෙදෙනෙක් ඒ අයගේ හීන ගැන කතා කළා. එක් මිතුරෙක් කියලා තිබුණා හීන (හැබෑ කර ගැනීම ) ඒ තරම් ලේසි නෑ කියල...අනිත් එක්කෙනා කිව්වා හීන බිඳ වැටුණම හිතට හරි අමාරුයි කියල...
මමත් කල්පනා කළා...
ඇයි අපි හීන දකින්නෙ? මොනවද මේ හීන කියන්නෙ?
හීන සරල අර්ථයෙන් ගත්තොත් හිතේ ඇතිවන සිතිවිලි කියල කියන්න පුළුවන්...බොහෝ වෙලාවට ඒවා බලාපොරොත්තු සහගත සිතිවිලි...හීන දකිනවා කියන්නෙ හිතේ ඇතිවන මේ සිතිවිලි ඉෂ්ට කරගන්න හැටි හිතෙන්ම දකින එකටයි කියලත් කියන්න පුළුවන්. එතකොට ඒ 'හීන' බොහොම සුන්දරයි...
කල්පනා කරල බැලුවම, කොයි දේත් හීන තමයි..අපි අතීත මතක ආවර්ජනය කරනවා කියල හිතමු. පරිස්සමින් හිතල බලන්න...
සරල උදාහරණයක් ගනිමු...අපි හිතමු ඊයේ අපි සමන් පිච්ච මලක් අතට අරන් ඒ මලේ සුවඳ බැලුවා කියල....ඔන්න දැන් අපට ඒ මල හිතෙන් පෙනෙනවා...සුවඳත් දැනෙනවා වගේ...නමුත් ඇත්තටම හිතල බැලුවොත් එහෙම මලක් මේ මොහොතෙ නෑ...ඒ මල පරවෙලාත් ගිහින්...තනිකරම හිතේ තියෙන්නෙ හිතේ ඇතිවුනු හිතිවිලි ගොඩක් විතරමයි.....අපේ අනිත් අතීත මතකයනුත් ඒ වගේමයි...සිද්ධ වුණු නොයෙක් සිද්ධීන් අපි 'මතක්' කරනවා...ඒත් අපි ඒ ගැන හිතන දැන් මේ මොහොතෙ ඒවා සිද්ධ වෙන්නෙ නෑනෙ? සිද්ධ වෙන්නෙ හිත තුළ අලුතෙන් සිතිවිලි පරම්පරාවක් ඉපදිලා මිය යාම. එකම දේ, ඒ හිතේ ඇති වෙලා නැතිවෙන (මතකයන් කියලා අපි හඳුන්වන) සිතිවිලි හෙවත් 'හීන', අපට හුරු පුරුදුයි.
නමුත් ඒ ඔක්කොම, අපේ හිතේ අලුතින්ම ඇති වෙන ඒවා මිසක් පරණ දේ නොවන බව දකින්න තරම් අපේ නුවණ දියුණු කර ගන්න ඕන...
ඉතින් වඩාත් සුලබ, අනාගත හීන ගැන පොඩ්ඩක් හිතුවොත්....
හැමෝම මේ අනාගත වර්ගයේ හීන දකිනවා...දැකල තියෙනවා....ඇත්තටම මොකක්ද අපි ඒ කරන්නෙ?
හිතේ (මනායතනයේ) සිතිවිල්ලක් උපදිනවා....ඒක ක්ෂණයකින් ඉවරයි...ඒත් ඒ සිතිවිල්ල නිරෝධ වෙනවත් එක්කම ඒකට ඈඳුණු තවත් සිතිවිල්ලක් උපදිනවා..ඔහොම සිතිවිලි පරම්පරාවක් ඇති වෙනවා...ඉතින් ඔය සිතිවිලි පරම්පරාව ඇති වෙන්නෙ ඕනෙම දෙයක් සම්බන්ධයෙන් වෙන්න පුළුවන්....අපි කරන්න කැමති දෙයක්...යන්න කැමති තැනක්...දකින්න කැමති යමක් හෝ කෙනෙක්...ලබා ගන්න කැමති දෙයක්..හෝ කෙනෙක්...සිද්ධ වෙනවට කැමති දෙයක්....ඔය ඕනම දෙයක් ගැන සිතිවිලි පරම්පරාවක් ඇති කර ගන්න පුළුවන්...නමුත් ඒවා ඒ හැටියෙන්ම සිද්ධ වෙන්න පුළුවන්ද? අපේ හිතේ ඇති වුණු දෙයක් සියේට සීයකින් සමානව ඇත්ත වශයෙන් සිද්ධ වෙන්නෙ නෑනෙ....හිතේ ඇති වුණු සිතිවිලි පරම්පරාවට බාහිර බලපෑම් නෑ...ඒත් ඒක හැබෑ ලෝකෙදි සැබෑ කරගන්න යනකොට නොයෙකුත් බාහිර සාධක බලපානව...එතකොට අපි අර දැකපු 'හීන' වෙනස් වෙන්න පටන් ගන්නව...අපි හිතෙන් දැකපු දේට වඩා ඇත්ත සිද්ධිය බොහෝ වෙනස් වෙන්න මේ නිසා පුළුවන්...ඉතින් ඒ වෙනස් වීම අපට දරා ගන්න අමාරු වෙනව....මොකද, අපි හිතන්නෙ අපේ 'සිතිවිලි පරම්පරාව' ඔස්සේ. ඉතින් සිත් වේදනා...කළකිරීම්..!
තේරුමක් තියෙනවද? මුළාවක් නේද?
මේ ටික තේරුම් ගන්න අසමත් වීම නිසා අපි කී දෙනෙක් කිසිම තේරුමක් නැතිව හිතෙන් වධ වේදනා විඳිනවද???
කොහොම වුණත් තවත් කාරණයක් තියෙනව...
අපට දෙයක් නැති වුණාම....හීනයක් බිඳුනම.....අපට හිතෙන්නෙ අපට නැතිවුණු ලොකුම දේ ඒක තමයි කියල...ඒත් කාලයක් ගියාම, ඒක එහෙම වුණ එක හොඳයි කියලත් සමහර වෙලාවට කෙනෙකුට හිතෙන්න පුළුවන්...! ඒ විතරක් නෙමෙයි..ඊට පස්සෙ වෙනත් දෙයක් එතනට ආදේශ වෙනව...එතකොට ඒ මොහොතෙ ඉඳන් ඒක තමයි ලොකුම දේ....
ඔය චක්‍රය බිඳගන්න එක තමා අපේ කාර්යය විය යුත්තෙ.
අද 2013 පෙබරවාරි 28
සෑහෙන කාලෙකින් දිනපොත ලියන්න බැරිවුණා. ලියන්න දේවල් බොහොමයක් තිබුණත් එක එක දේවල් නිසා ලියන එක දවසින් දවස කල් ගියා.
අද නම් ලියන්නම ඕන කියලා හිතුණෙ ඊයෙ පෙරේදා දකින්න ලැබුණු විස්තරයකුත්, මිතුරෙක් මූණුපොතේ දාලා තිබුණු ප්‍රකාශයකුත් හින්දයි.
ඒ දෙකෙන්ම කියවුණේ එක් එක් පුද්ගලයන් නොයෙක් දේවලට දක්වන ප්‍රතිචාර ගැනයි.
තමන්ගෙ ප්‍රේමයට ලක්වුණු ගෑනු ළමයා ඒ ප්‍රේමය ප්‍රතික්ෂේප කළ නිසා පිහියෙන් ඇන ඇයව මරා දැමූ තරුණයෙක් ගැන මුලින් කී විස්තරයෙන් කියවුණා. අපි හැමෝම එක එක දේවල් සහ එක එක පුද්ගලයන්ව විනිශ්චය කරන එකත්, ඒවාට දක්වන ප්‍රතිචාර ගැනත් අදහසක් මිතුරාගේ ප්‍රකාශයේ තිබුණා.
මම නම් හිතන්නේ එක එක පුද්ගලයන්ව විතරක් නෙමෙයි, සෑම දෙයක්ම අපි අපේ විනිශ්චයට භාජනය කරනවා. ඉන් පස්සේ ඇති කර ගන්නා උපකල්පන මත ඒවාට ප්‍රතිචාර දක්වනවා. මේ ප්‍රතිචාර දක්වන ආකාරය අනුව අද නොයෙක් ගැටලු ඇතිවෙලා තියෙන හැටිත් ඇස් පනා පිට පේන්න තියෙනවා.
එක උදාහරණයක් තමයි අද බහුලව කතා බහට ලක්වෙලා තියෙන, කොටි සංවිධානයේ නායකයාගේ බාල පුතාගේ මරණය. ඒ දරුවාව මැරුවද, එහෙනම් ඒ මැරුවෙ කවුද, කොහොමද කියන එක ගැන මම කතා කරන්නෙ නෑ...මොකද මම ඒ ගැන දන්නෙ නැති නිසා. ඒත් ඒ ගැන ඇතිවුණු නොයෙක් කතා බහ නම් හිතේ ඇති කළේ තරමක විපිළිසරයක්. 'ත්‍රස්තවාදියාගේ පුතා ලොකු වෙලා ආවම තාත්තා ගේ පළිය ගන්නවාමයි, ඒ නිසා එයාට එහෙම කළාට කමක් නැහැ' කියන එක බහුලව ප්‍රකාශ වෙලා තියෙනවා දැක්කා.
දැන් මේ උදවිය මෙහෙම කියන්නෙ ඒ දරුවා එක්ක කතාබහ කරල, ඒ දරුවාගේ සිතුම් පැතුම් හොඳින් දැනගෙනද? කවුද දන්නෙ ඒ දරුවා තමන්ගෙ පියාගේ ක්‍රියාවන් පිළිකුල් කළාද, ඒවා හෙළා දැක්කද කියලා? පියාට විරුද්ධව යන දරුවො මොන තරම් ඉන්නවද අද ලෝකෙ? මිනීමරු සිංහයව (එහෙම නැතිනම් 'සිංහ' නම් වූ දාමරිකයාව) මැරුවෙ කවුරුවත් නෙවෙයි, ඔහුගෙම පුතා සිංහබාහු කියලනෙ අපි ඉගෙන ගෙන තියෙන්නෙ. කොහොමහරි, මේ සේරම ප්‍රතිචාර වලට හේතුව, අපේ මනායතනයෙ ඇතිවෙන අපේම සිතිවිලි (උදා: දරුවා අනාගතයෙ දරුණු ත්‍රස්තවාදියෙක් වෙනවා..), ඇත්ත වශයෙන්ම පවතිනවා කියල අපි වැරදි වැටහීමක් ඇති කරගත්ත නිසා නේද?
ඒ වගෙම, එහෙම කියන උදවිය එක්ක වාද බේද වලට පැටලිලා...තමන්ගෙ හිත රිදව ගත්ත අයත් මම දැක්කා. ඒකත් තේරුමක් නැති වැඩක් නෙ. වාද බේද කියන්නෙ ගැටීමක් ඇති කර ගැනීම. මේ ඉහතින් කියපු සිද්ධිය විතරක් නෙවෙයි, අද වෙනවිට හැම තැනම ජාතිවාදී, ආගම්වාදී කතාබහ...ලැව් ගින්නක් වගේ මේවා පැතිරෙන්නෙ. ඉතිං, හිත නරක්වෙන ජාතිවාදී, ආගම්වාදී කතා මැදට පැනල, හිත දූෂ්‍ය කරගන්නවට වඩා හොඳම දේ තමයි එවැනි දේ වලින් ඈත් වීම. තමා විශ්වාස කරන හොඳ දෙයක් වෙනුවෙන් වුණත් වාද කරන්න යන එකෙන් වැඩිවෙන්නෙ ද්වේශය...ව්‍යාපාදය. තණ්හාව වගෙම ව්‍යාපාදයත් අත හැරිය යුතුමයි නෙ.
අනිත් කාරණේ, මේ සියලුම තර්ක විතර්ක අපේ මනායතනයෙ ඇතිවන දේවල් මිසක සැබැවින් පවතින දේ නෙවෙයි..ඕනෑම සිතක් පවතින්නෙ චිත්තක්ෂණ දහහතයි. ඒ හැම සිතක්ම උත්පාද තිථි භංග කියන අවස්ථා තුනට පත්වෙලා ක්ෂය වෙනවා...නිරුද්ධ වෙනවා... ඉතිං මේ උදවිය කරන්නෙ, එහෙම අතීතයේ හටගෙන, අතීතයේදිම ක්ෂය වෙලා ගිය....නිරුද්ධ වුණු..., තව දුරටත් නොපවතින, දෙයක් අල්ලාගෙන ගැටුමට යනවා...එහෙම ගිහින් සංසාරය දික්වෙන විදියට කර්ම රැස්කර ගන්නවා.
මොන තරම් මායාවකද අපි පැටලිලා ඉන්නෙ..ඒ මායාව දැන හැඳින ගෙන එයින් මිදෙනවා වෙනුවට අපි කරන්නෙ ඒ මායාවේ තව තවත් ගිලෙන එක.
හොඳින් හිතුවොත්, අපිට පැහැදිලි වෙනව, අතීතයේ හටගත් දේ, අතීතයේම නිරුද්ධ වෙනව...ඊට පස්සෙ තියෙන්නෙ හිතෙන් හදාගත්ත දෙයක්..තරහ, ගැටීම, ඇලීම..මේ කොයි දේත් එහෙමයි...ඉතින් හිතෙන් හදාගත්ත, ඒ වුණත් සැබැවින් නොපවතින දේ දුකක් නෙමෙයි ද??
ඉතින් අපට ඒ නිසා කරන්න තියෙන්නෙ වෙන මොනවත් නෙමෙයි...දුක දුක හැටියට දැකල, එහි නොඇලී සිටීමෙන්, දුකත් නිරුද්ධ කරගැනීමයි.
එහෙම නේද?
